Op 23 oktober heeft de voorzitter van Wijkplatform IJmuiden-Zuid gebruikgemaakt van de mogelijkheid om in te spreken tijdens de raadsvergadering van de gemeenteraad van Velsen. Onderstaand de tekst en foto’s die als document aan de raadsleden is verstrekt naar aanleiding van de inspraak.
Doel
Wijkplatform IJmuiden-Zuid, waardeert de mogelijkheden tot meedenken en inspraak die vanuit de gemeente en de projectleden worden/zijn geboden. Op basis van een wijkraadpleging zijn een aantal bezwaren en veiligheidsrisico’s geïdentificeerd. Er is vervolgens een zienswijze met betrekking tot het voorlopig ontwerp ingediend. In de zienswijze is ook kort ingegaan op het beperken van overlast en onveilige situaties tijdens de uitvoering van de werkzaamheden. Concreet is voorgesteld om een onafhankelijke omgevingsmanager aan te stellen en een BLVC-plan op te stellen. Door middel van deze inspraak mogelijkheid willen wij hier nogmaals aandacht voor vragen en de meerwaarde toelichten.
Potentiele project- en veiligheidsrisico’s tijdens uitvoering
De herinrichting van een winkelstraat die tevens één van de belangrijkste verkeerswegen is, heeft per definitie een grote impact op de omgeving. Niet de werkzaamheden op zich, maar de omgeving maakt dat dit project als complex moet worden beoordeeld. Wanneer dit vooraf wordt onderschat bestaat het risico dat de verschillende gebruiksfuncties van het gebied tot een onnodig laag niveau zakken tijdens de uitvoering. Dit veroorzaakt doorgaans overlast op het gebied van bereikbaarheid en leefbaarheid en veiligheidsrisico’s, dat vervolgens kan leiden tot klachten vanuit de omgeving, maar ook het ontstaan van (ernstig) persoonlijk letsel. Voorbeelden van onwenselijke situaties zijn er genoeg. Onderstaande foto’s zijn afkomstig uit het handboek ‘Zo werken wij in Amsterdam op straat’ dat als beeldkwaliteitsplan dient voor de tijdelijke situatie. Het ‘ZWIA’ is digitaal beschikbaar (http://www.amsterdam.nl/publish/pages/348769/handboek_zwia.pdf).
Onacceptabele en gevaarlijke situatie. Plaats bij gevaarlijke situaties hoge hekken.
Door de werkzaamheden was de verlaagde stoep niet meer bereikbaar. Alleen met hulp kon deze mevrouw het trottoir op.
Gevaarlijke situatie door onjuist aangebrachte tijdelijke loopschotten.
BLVC-plan
In een BLVC-plan worden verantwoordelijkheden en afspraken rondom Bereikbaarheid, Leefbaarheid, Veiligheid en Communicatie tijdens de hele uitvoeringsperiode vastgelegd. In Amsterdam is het sinds 2002 verplicht. Ook in bijvoorbeeld de gemeente Haarlem en Utrecht worden BLVC-plannen opgesteld (ook voor projecten die qua omvang en impact kleiner zijn dan de beoogde herinrichting van de Lange Nieuwstraat en Plein 1945!). Doel van een BLVC-plan is dat tijdens de uitvoering de straat, buurt, wijk of stad maatschappelijk en economisch kan blijven functioneren, dat de overlast door omwonenden en gebruikers zoveel mogelijk wordt beperkt en dat bij problemen duidelijk is wie hiervoor aanspreekbaar is en op welk moment.
Verschillende onderdelen van een BLVC-plan, zoals de fasering van de werkzaamheden, de aan te brengen tijdelijke bebording en omleidingsroutes en de wijze waarop intern en extern wordt gecommuniceerd, zullen ongetwijfeld door het projectteam zijn voorzien en in diverse documenten zijn/worden vastgelegd. Voor wat betreft veiligheid wordt hiervoor vaak verwezen naar het Veiligheids- & Gezondheidsplan dat de aannemer opstelt. De afspraken op BLVC-gebied tussen project en omgeving zijn dan versnipperd vastgelegd. Hierdoor bestaat het risico dat de integraliteit niet is geborgd, er onderdelen buiten beeld/onderbelicht blijven, het gewenste ‘BLVC-niveau’ niet objectief genoeg is vastgelegd en is het veel moeilijker om alle betrokken partijen te informeren over de afspraken en hen aan de afspraken te houden.
Om het ‘BLVC-niveau’ tijdens de uitvoering alsnog weer op het gewenste niveau te krijgen, moet een veel grotere inspanning worden geleverd, dan wanneer dit tijdens ontwerp- en contractvormingsfase de juiste aandacht heeft gekregen. Vertraging, meerkosten en afstemmingsproblemen met andere ontwikkelingen in omgeving komt in heel Nederland helaas nog veel voor.
Overzichtelijk bebordingsplan geeft duidelijkheid voor alle partijen.
Maak afspraken met winkeliers dat zij geen uitstallingen op de looproute plaatsen.
Behoud een veilige doorgang. Zorg dat voetgangers altijd veilig langs het werk kunnen gaan.
Omgevingsmanager
Een omgevingsmanager ziet toe op de naleving van de op het gebied van BLVC tussen het project en de omgeving gemaakte afspraken. De ‘omgeving’ wordt hierbij niet alleen gevormd door omwonenden, maar uiteraard ook door alle andere stakeholders (zoals openbaar vervoer, bewonersverenigingen, winkeliersverenigingen, handhavende instanties, gemeentelijke diensten). De omgevingsmanager is het vaste aanspreekpunt tijdens de uitvoeringsperiode. Wanneer er tijdens de uitvoering gereageerd moet worden op onverwachte zaken, kan de omgevingsmanager de omgevingsbelangen helpen bewaken, maar ook richting de omgeving uitleggen, waarom gedurende een bepaalde periode toch afgeweken moet worden van eerder gemaakte afspraken. De omgevingsmanager moet hiervoor een relatie opbouwen, waarbij er over en weer vertrouwen is dat alle belangen worden afgewogen. Omwonenden zijn er bijvoorbeeld ook niet bij gebaat dat er heel hoge kosten gemaakt moeten worden om een relatief klein effect te bereiken en zullen mits een en ander deskundig, transparant en tijdig wordt gecommuniceerd, dat ook accepteren.
Omgevingsmanagement is niets nieuws. Zowel tijdens de ontwerpfase als de uitvoeringsfase zijn de projectleden van herinrichtingswerkzaamheden in de openbare ruimte van Velsen hier veel mee bezig. Vaak wordt het gecombineerd met de functie van projectmanager, directievoerder of toezichthouder. Ook komt het voor dat de aannemer het omgevingsmanagement moet uitvoeren. Wij pleiten ervoor om de functie van de omgevingsmanager niet te combineren met andere functies. De verschillende belangen botsen dan vaak al ‘binnen de persoon’ wat de neutraliteit niet altijd ten goede komt en dat door de omgeving als minder betrouwbaar kan worden gezien. Verder ontbreekt dan soms ook gewoon de ‘helikopter-view’, ‘de frisse blik’ en de ‘vreemde ogen die dwingen’.
Omgevingsmanagement voor een project als dit, hoeft (/hoort) geen fulltime functie te zijn. Een gemiddelde tijdsbesteding van één tot maximaal twee dagen per week is (als in het ontwerp en bestek een goede basis hiervoor is gelegd) veelal voldoende. Een alternatieve benadering kan ook zijn, om periodiek door een veiligheidskundige een rondgang te laten uitvoeren en rapporteren om zo een onafhankelijk oordeel te behouden op de uitvoeringswijze.
Te smalle loopschotten voor een winkelstraat.
Goed rekening gehouden met het gebruik van de straat. Gebruik in drukke gebieden (winkelstraat etc.) altijd brede loopschotten. Goed aangesloten op bestaande verharding
Garandeer de toegangkelijkheid voor nood- en hulpdiensten. Bijvoorbeeld door het neerleggen van rijplaten. Tijdens de werkzaamheden, maar ook na het werk en in het weekend.
Economisch Meest Voordelige Inschrijving
Een recente ontwikkeling in Amsterdam is, dat tijdens de contractvorming steeds vaker alleen de BLVC-kaders worden meegegeven. De inschrijvers dienen bij inschrijving een gedetailleerd BLVC-plan in, op basis waarvan hun inschrijving op kwaliteit wordt beoordeeld. Dit biedt daarmee een goede methode om de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI) te kunnen bepalen ongeacht of aanbesteding plaatsvindt op basis van een traditioneel (‘RAW-bestek’) of geïntegreerd contract (‘UAV-GC’).
Putdeksel steekt uit en slordig aangebrachte loopschotten.
Goede creatieve oplossing voor aaneengesloten looproute. putdeksel steek niet uit.
Geen linten toestaan. Ze worden snel genegeerd en leveren onveilige situaties op. Ook voor visueel gehandicapten en blinden niet voelbaar
Tot Slot
Door tijdens de contractvormingsfase duidelijk te zijn richting de inschrijvers wat van hen wordt verwacht op het gebied van ‘BLVC’ en deze verwachting ook goed af te stemmen met de omgeving, wordt de basis gelegd voor een voorspoedige uitvoering en wordt voorkomen dat inschrijvers een prijs neerleggen ‘alsof het een polderweg betreft’ waarna er vervolgens over elke ‘scheefliggende plankier’ eerst een discussie gevoerd moet worden, voordat deze recht wordt gelegd.
Tot slot willen wij u erop wijzen dat een BLVC-plan, mits goed opgesteld, ook gebruikt kan worden voor alle andere werkzaamheden in de gemeente Velsen, al dan niet met een aantal lokale aanpassingen en/of toevoegingen.
Het Wijkplatform IJmuiden-Zuid en de bewoners van IJmuiden-Zuid stellen het zeer op prijs als u bovenstaande informatie nog eens ter overweging neemt en dit eventueel in een raadssessie ter discussie stelt.
De toespraak door de voorzitter van Wijkplatform IJmuiden-Zuid is te zien op:
http://raad.velsen.nl/Vergaderingen/Raadsvergadering/2014/23-oktober/19:30/Actualiteitenuurtje/Inspreker/19:43:14/
Linda zegt
Heeft de gemeente Velsen gehoor gegeven aan de vraag een BLVC op te stellen?